Οδεύοντας προς το επετειακό έτος 2021 και εν μέσω εύλογου προβληματισμού για τον, προς το παρόν, ασπόνδυλο και αμφιλεγόμενο χαρακτήρα συγκεκριμένων εόρτιων εγχειρημάτων, αποκτά κεντρική σημασία η συγκροτημένη μελέτη της εθνικής και ευρύτερης πολιτισμικής ταυτότητας. Επιδιώκοντας να καταδείξει τη θεμελιώδη αξία που έχει για την πολιτική η ουσιαστική εξοικείωση με την κοινωνική, ιστορική και πολιτισμική θεωρία, το Νέο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «ΠΝΥΚΑ: Πολιτική Ιστορία, Θεωρία και Πράξη» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου διοργανώνει την Τετάρτη 17 Ιουνίου 2020 και ώρα 19:30-21:30 δημόσια διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Πολιτική και εθνική/πολιτισμική ταυτότητα».
Ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του Προγράμματος Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος, που θα αναπτύξει το θέμα «Πολιτισμική ταυτότητα και πολιτική: από τη θεωρία στην πράξη», και ο Λυκούργος Κουρκουβέλας (Δρ. Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου & Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), που θα εισηγηθεί το θέμα «Εθνική ιδεολογία, ιστοριογραφία και το ζήτημα της “συνέχειας” του ελληνικού έθνους». Παρεμβαίνει ο Αθανάσιος Γραμμένος (Δρ. Διεθνών Σχέσεων) σχολιάζοντας τις πολιτικές προσλαμβάνουσες της ταυτότητας, όπως αυτές αποτυπώνονται στον ρόλο και τις παρεμβάσεις της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Την τηλε-εκδήλωση μπορούν να παρακολουθήσουν όλοι διαδικτυακά στον δικό τους, χώρο από όποιο μέσο επιθυμούν (υπολογιστή, τάμπλετ ή κινητό), στον σύνδεσμο τηλεπαρακολούθησης: https://bit.ly/2XYx7ty
Η διαδικτυακή εκδήλωση διοργανώνεται σε συνεργασία με το Σωματείο Φοιτητών και Αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό» του ΑΠΚΥ.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ
- Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος (Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του νέου Μεταπτυχιακού προγράμματος «ΠΝΥΚΑ: Πολιτική Ιστορία, Θεωρία και Πράξη»): Πολιτισμική ταυτότητα και πολιτική: από τη θεωρία στην πράξη.
- Λυκούργος Κουρκουβέλας (Δρ. Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου & Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας): Εθνική ιδεολογία, ιστοριογραφία και το ζήτημα της «συνέχειας» του ελληνικού έθνους.
- Αθανάσιος Γραμμένος (Δρ. Διεθνών Σχέσεων): Παρέμβαση/σχόλιο για τις πολιτικές προσλαμβάνουσες της ταυτότητας, όπως αυτές αποτυπώνονται στον ρόλο και τις παρεμβάσεις της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Δρ. Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος | «Πολιτισμική ταυτότητα και πολιτική: από τη θεωρία στην πράξη»
Στον πυρήνα της πολιτικής βρίσκεται η ενασχόληση με την ανθρώπινη κοινωνία και τον ανθρώπινο πολιτισμό. Μείζονα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων (όπως π.χ. το Μακεδονικό Ζήτημα ή η θέση της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ενωμένη Ευρώπη), αλλά και εσωτερικής πολιτικής (π.χ. η διαρκής επιδίωξη κρατικού και οικονομικού εκσυγχρονισμού) είναι άρρηκτα συνυφασμένα με συγκεκριμένες θεωρητικές αντιλήψεις, συνήθως υπόρρητες, περί πολιτισμικής ταυτότητας. Πόσο επεξεργασμένες και επιστημονικά εμπεριστατωμένες είναι, όμως, αυτές οι αντιλήψεις; Πόσο ενήμεροι είναι ενίοτε ακόμη και οι ίδιοι οι πολιτικοί εκφραστές τους για το ακριβές θεωρητικό υπόβαθρο των εν λόγω απόψεων; Πώς μπορεί να είναι εν γένει γόνιμη η ενασχόληση με την πολιτική χωρίς μια συστηματική κατάρτιση στο πεδίο της κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης/θεωρίας; Σκοπός της παρουσίασης είναι να εκθέσει και να εξηγήσει με παραδείγματα ορισμένες βασικές έννοιες που σχετίζονται με τη μελέτη της πολιτισμικής ταυτότητας και που, αν και εκ πρώτης όψεως μοιάζουν δυσνόητες, είναι στην πραγματικότητα πανταχού παρούσες στην εγχώρια και διεθνή πολιτική. Στο πλαίσιο της ομιλίας γίνεται επίσης προσπάθεια να καταδειχθεί ότι η ουσιαστική εξοικείωση με τη θεωρητική μελέτη των κοινωνιών μπορεί να οδηγήσει στη συστηματική προσέγγιση ακόμη και συγκεκριμένου τύπου ιστορικών και πολιτισμικών φαινομένων, τα οποία απασχόλησαν πρόσφατα την επικαιρότητα με αφορμή αναρτήσεις της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Δρ. Λυκούργος Κουρκουβέλας | «Εθνική ιδεολογία, ιστοριογραφία και το ζήτημα της “συνέχειας” του ελληνικού έθνους»
Ο 19ος αιώνας υπήρξε ο αιώνας της ραγδαίας ανόδου του εθνικισμού ως πολιτικής ιδεολογίας και πράξης, ο οποίος μετέβαλε ριζικά των ευρωπαϊκό χάρτη με την ανάδυση νέων εθνικών κρατών και τη διάσπαση αυτοκρατοριών, που ανάγονταν στη μεσαιωνική ή νεότερη εποχή. Η διαδικασία αυτή που ξεκίνησε από τα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης κορυφώθηκε με το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η λήξη του οποίου είχε ως συνέπεια την κατάρρευση των τριών μεγάλων αυτοκρατοριών του ευρωπαϊκού χώρου (Ρωσική Αυτοκρατορία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Αυστροουγγαρία). Οι τεκτονικές αλλαγές που λάμβαναν χώρα στην Ευρώπη επέδρασαν θεμελιωδώς και στον ελληνικό χώρο. Στόχος της παρουσίασης είναι η εξέταση των κύριων πτυχών της συγκρότησης της εθνικής ιστοριογραφίας και του κομβικού της ρόλου στη διαμόρφωση της νεοελληνικής εθνικής ιδεολογίας και ταυτότητας. Πέρα από τη συζήτηση περί της ελληνικής εθνικής ιδέας κατά τον 19ο αιώνα, συζήτηση που θα επικεντρωθεί στο ιστοριογραφικό έργο του Παπαρρηγόπουλου, θα παρουσιαστούν συνοπτικά και οι κύριες κατευθύνσεις της εθνικής ιστοριογραφίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και σήμερα αναφορικά με το καίριο πρόβλημα της «συνέχειας» του ελληνικού έθνους. Υπό την επίδραση, κυρίως, ποικίλων «μεταδομιστικών» θεωριών, το ζήτημα αυτό έλαβε νέες διαστάσεις και έχει οδηγήσει σε οξείες αντιπαραθέσεις τους ιστορικούς από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 μέχρι και σήμερα.