Εγκαθιδρύθηκε σε τελετή στις 10.12.2022 στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚΥ) Έδρα της UNESCO με αντικείμενο “Visual Anticipation and Futures Literacy towards Visual Literacy” (Οπτική Προσδοκία και Εγγραμματισμός για το Μέλλον προς τον Οπτικό Εγγραμματισμό). Είναι η μοναδική Έδρα UNESCO στο πεδίο του οπτικού εγγραμματισμού (visual literacy) στον διεθνή χώρο, γεγονός που προσδίδει ευρεία αναγνώριση της δράσης του ΑΠΚΥ και της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Βίκυς (Βάγιας) Καραΐσκου, Διευθύντριας της Έδρας. Είναι, επίσης, η 6η έδρα UNESCO που εγκαθιδρύεται σε κυπριακά πανεπιστήμια.
Η Τελετή Εγκαθίδρυσης (Launch Event) της Έδρας έλαβε χώρα στην Αίθουσα Αρχείου «Τάσσος Παπαδόπουλος» στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) και μεταδόθηκε και διαδικτυακά. Για την Έδρα μίλησε ο Πρύτανης του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου Καθηγητής Πέτρος Πασιαρδής και η Διευθύντριά της Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βάγια Καραΐσκου, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υφυπουργός Πολιτισμού Δρας Γιάννης Τουμαζής και η Πρόεδρος της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO κα. Λουκία Λοΐζου-Χατζηγαβριήλ. Διαδικτυακή παρέμβαση έκανε ο Δρ. Riel Miller, Former Head of Foresight της UNESCO, ο οποίος μίλησε με θέμα “Future Imagining and Imagining the Future: Pathways to Enriched Futures Literacies”.
Ο Πρύτανης του ΑΠΚΥ, Καθηγητής Πέτρος Πασιαρδής, τόνισε τη μεγάλη τιμή για ένα Πανεπιστήμιο με μόλις 20 χρόνια ζωής να εγκαθιδρύει Έδρα της UNESCO. «Πόσο δε μάλλον», σημείωσε, «όταν πρόκειται για μια Έδρα σε ένα σύγχρονο και καινοτόμο πεδίο, όπως είναι ο Οπτικός Εγγραμματισμός σε σχέση με τον εγγραμματισμό για το μέλλον». Μετέφερε τα θερμά συγχαρητήρια των Πανεπιστημιακών Αρχών στη Διευθύντρια της Έδρας, Δρα Βάγια Καραΐσκου, το έργο της οποίας, όπως ανέφερε «προσλαμβάνει μέσα από την ιδιαιτέρως τιμητική ανάθεση της Έδρας UNESCO στο ΑΠΚΥ διεθνή αποδοχή και αναγνώριση». «Είναι με τέτοιες δράσεις που αντιλαμβανόμαστε τον ρόλο του διαδραματίζει το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου στην επιστημονική κοινότητα, στην κοινωνία ευρύτερα, αλλά και στην προαγωγή του πολιτισμού μας στον ψηφιακό 21ο αιώνα» τόνισε ο Πρύτανης.
Στον χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Πολιτισμού Δρας Γιάννης Τουμαζής, τον οποίο ανέγνωσε η συντονίστρια λειτουργός της Πρυτανείας του ΑΠΚΥ Ερατώ Ιωάννα Σαρρή, υπερθεμάτισε τον «κομβικό ρόλο που διαδραματίζει η UNESCO στην προώθηση του Πολιτισμού και των πανανθρώπινων αξιών» και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο προοίμιο του καταστατικού χάρτη της UNESCO, στο οποίο αναφέρεται το εξής απόσπασμα: «…καθώς οι πόλεμοι ξεκινούν στο μυαλό των ανθρώπων, εκεί ακριβώς, στο μυαλό των ανθρώπων πρέπει να οικοδομηθούν οι άμυνες της ειρήνης…». Είναι, λοιπόν, μεγάλης σημασίας, σημείωσε ο Υφυπουργός, ο τρόπος με τον οποίο οι πολιτιστικές εικόνες διαμορφώνουν μοτίβα σκέψης. «Στο πλαίσιο αυτό αντιλαμβανόμαστε και τον ρόλο της συγκεκριμένης Έδρας UNESCΟ που εγκαθιδρύεται στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ως ιδιαίτερα σημαντικό διότι αυτά τα μοτίβα σκέψης καθορίζουν τις σχέσεις μας με το παρελθόν και τους τρόπους που το βιώνουμε στο παρόν και το μεταφέρουμε στο μέλλον».
Η Πρόεδρος της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής ΟΥΝΕΣΚΟ, κυρία Λουκία Λοΐζου-Χατζηγαβριήλ, χαιρέτισε την ίδρυση της νέας Έδρας UNESCO στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου με αντικείμενο τον Οπτικό Εγγραμματισμό σε ένα πρωτοποριακό πεδίο έρευνας. Τον χαιρετισμό της ανέγνωσε ο Στέλιος Γεωργιάδης, μέλος της Εθνικής Επιτροπής και Προϊστάμενος του Τμήματος Πολιτιστικής Διπλωματίας στο Υπουργείο Εξωτερικών. «Η μελέτη του οπτικού εγγραμματισμού είναι και η μελέτη των θεμελιωδών δεξιοτήτων που άπτονται της αισθητικής και αισθητηριακής εμπειρίας και που μοιραία συνδέονται με τη μάθηση και την οπτική παιδεία, αλλά και με τις τεράστιες δυνατότητες της οπτικής επικοινωνίας σε έναν ολοένα πιο ψηφιακό κόσμο» τόνισε η Πρόεδρος της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO και δεσμεύθηκε ότι η Επιτροπή θα είναι συμμέτοχος στην έρευνα που ήδη γίνεται από την Έδρα του ΑΠΚΥ, αλλά και αρωγός σε «συνέργειες που αναδεικνύουν τη δυναμική της Κύπρου σε καίριους τομείς όπως είναι η εκπαίδευση και η βιώσιμη διαχείριση του πολιτιστικού μας πλούτου, εντός και εκτός συνόρων».
Η Διευθύντρια της Έδρας UNESCO Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βάγια Καραΐσκου μίλησε για το καινοτόμο πεδίο έρευνας του Οπτικού Εγγραμματισμού, τους σκοπούς και τις δράσεις της Έδρας που ιδρύεται στο ΑΠΚΥ. Τόνισε πως η Έδρα δεν στοχεύει μόνο στο να αναδείξει την αλληλοεπίδραση του πολιτισμού με πολύ διαφορετικούς ερευνητικούς τομείς, αλλά κυρίως με την καθημερινότητά μας. Οπτικός Εγγραμματισμός είναι η ικανότητα να διερευνούμε πώς και γιατί δημιουργήσαμε παραδοχές από μία σειρά επαναλαμβανόμενων εικόνων, πώς φτάσαμε να σκεφτόμαστε με τον τρόπο που το κάνουμε, πώς σχηματίζουμε ατομικά, αλλά και συλλογικά, αντιλήψεις, στερεότυπα σκέψης ή αξίες και, εν τέλει, ταυτότητα. «Ο οπτικός εγγραμματισμός», ανέφερε η Δρ Καραΐσκου, «μας βοηθά να αναγνωρίζουμε τα ερμηνευτικά φίλτρα που αναπόφευκτα φέρουμε» και η Έδρα UNESCO στο ΑΠΚΥ στοχεύει στο να ενισχύσει αυτήν μας την ικανότητα μέσα από μια συστηματική διαδικασία και μεθοδολογία, μια ολιστική προσέγγιση του μαθαίνειν μέσα από συμμετοχικά και διαδραστικά εργαστήρια για φοιτητές, μαθητές, ερευνητές, εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς και το ευρύ κοινό. Στόχος της Έδρας, τόνισε, είναι να διαδώσει τα εργαλεία αυτά που θα μας δώσουν την ικανότητα να προσεγγίζουμε και να κατανοούμε καλύτερα τόσο τον κόσμο γύρω μας, όσο και τον εαυτό μας. «Αν δούμε κριτικά τον τρόπο που διαχειριζόμαστε το παρελθόν και την κληρονομιά μας, μπορεί να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα θρέψουν συμπεριληπτικές αξίες και τρόπους σκέψης, απαραίτητες προϋποθέσεις για κοινωνική αλληλεγγύη και ειρηνική και αρμονική συνύπαρξη».
